LA SENSIBILIDAD DESPREJUICIADA DE LA NIÑEZ: ENTREVISTA A ÁNGELES QUINTEROS Y ÁNGELES VARGAS

LA SENSIBILIDAD DESPREJUICIADA DE LA NIÑEZ: ENTREVISTA A ÁNGELES QUINTEROS Y ÁNGELES VARGAS

Las escenas que con las que Ángeles Vargas ilustró los versos de Ángeles Quinteros para Un año… Poemas para seguir las estaciones están llenas de ternura, inocencia, imaginación y de un cierto atrevimiento. La ilustración y la voz poética van hilvanado recuerdos hasta configurar un particular almanaque. Quisimos preguntarles a ambas sobre el proceso creativo, sus referentes, las formas poéticas y sobre si se puede o no hablar de poesía infantil.

INVIERNO_3

La primera pregunta es sobre géneros literarios. ¿Es Un año… un libro de poesía infantil?
Ángeles Quintero: Es un libro de poesía a secas, en él también están presentes las imágenes del adulto que recuerda, que vuelve al lugar de la infancia y a asombrarse con la naturaleza, una capacidad que muchas veces se pierde a medida que crecemos. Se escribe a la niñez no como una edad cronológica sino como una sensibilidad desprejuiciada.

Chile es un país con una gran tradición poética, con nombres como Neruda, Mistral, Huidobro, Teillier, Rojas, Rokha, Lihn o Parra. ¿Encuentras en algunos de ellos algún referente?
ÁQ: Mis referentes más conscientes están en la poesía de Jorge Teillier y su nostalgia, su rescate del valor y belleza de lo cotidiano, del tiempo pasado… Todos tópicos que, por lo demás, también se vinculan con el paso de las estaciones.

OTOÑO_6

¿Es el primer libro que hacen juntas? ¿Cómo surge el proyecto? ¿Cómo fue el trabajo hasta llegar a la versión final?
ÁQ: No es el primero que hacemos juntas, pero sí el primero en el que escribo el texto, que surgió en un taller con la poeta María José Ferrada y que luego Ángeles tomó por iniciativa propia e ilustró. Con el tiempo el libro fue depurándose un poco –en texto e imagen-, pues queríamos que fuese lo más minimalista posible.

Ángeles Vargas: Trabajamos juntas hace muchos años, pero este es nuestro primer libro. También cursé el taller con María José, pero las palabras no se me daban fácil, todo lo veía ya en imágenes. Cuando leí el libro de Ángeles (que como dato anecdótico, se llamaba originalmente “Haikus para niños de otras primaveras”) me enamoré de él. Viendo ahora las primeras ilustraciones, no era tan distintas a las que existen hoy. Fueron más bien cambios sutiles, pequeños detalles, y luego el libro descansó un tiempo. Al retomarlo, lo pudimos ver ya con otros ojos.
Al ser la poesía un género complejo para los niños, quería que la imagen les detonara algo, que se dejaran llevar por las palabras.

OTOÑO_3

¿A qué se debe que los poemas adopten las formas de un género como el haiku, es decir breves, sutiles, contemplativos y que buscan lo efímero?
ÁQ: Esa caracterización que das sobre la escritura se aplica perfectamente a la mirada que el niño tiene de su entorno. A eso se debe.

¿Es un libro de poesía que podría ser leído como un libro de memorias?
ÁQ: Totalmente, pero también memorias de muchas personas que me contaron sobre alguna escena de su niñez que recordaran con cariño. Finalmente la infancia es un lugar que nos hermana a todos por esa mirada única que se tiene a esa edad. Es cuando nos hacemos adultos que esa fraternidad se va quebrando.

¿Los recuerdos son algo que se tiene o que se ha perdido?
ÁQ: Algo se va recuperando a medida que crecemos.

ÁV: Es algo que vamos construyendo y modificando día a día. Al final no hay recuerdos “reales”, ellos dependen del momento en que nos encontremos.

OTOÑO_7

En los libros ilustrados, la ilustración necesita unirse al texto en un punto. Por ejemplo, en un cuento, ese punto de conexión podría estar en la historia y en la elaboración de secuencias. Pero en el caso de la poesía, ¿dónde se encuentra esa relación?
ÁQ: Siento que la relación está en el ritmo del texto y en la paleta de colores de las palabras que se eligen.

ÁV: Cada ilustración es un mundo individual que te dispara a distintas partes y se mete en tu memoria emotiva. Siento que es una relación más abstracta y personal que la narrativa.

Además de ilustradora, eres diseñadora gráfica. ¿Cómo afecta eso a la hora de realizar la ilustración?
ÁV: En mucho, porque parto siempre -consciente o no- como diseñadora, ya que es mi formación. Veo el proyecto como un todo: debe comunicar, no solo tener lindas ilustraciones. Me cuesta mucho sentarme solo a dibujar, antes necesito tenerlo todo compuesto y visualizado.

VERANO_8_1

¿Qué referentes tanto en la ilustración como en el diseño gráfico tienes?
ÁV: Mis grandes amores son Josef Albers y Paul Rand.

No es la primera vez que usas el collage. ¿Qué te proporciona como técnica? ¿Hay alguna diferencia con respecto al uso que le diste en tus otras obras?
ÁV: Me atrae el collage ya que me permite dibujar sin dibujar. El pedazo de papel recortado me da la libertad de una forma no perfecta. Además puedo cortar lo que quiera. Disfruto mucho el proceso previo de ir fabricando las bases y jugar con las texturas. Como decía Matisse, “voy pintando con las tijeras”.
Nunca me he casado con una sola técnica, voy probando, buscando nuevas maneras de hacer. Por ejemplo, hice un libro en tela pintada y bordada, otro en gouache y tinta, y ahora estoy armando un libro en xilografía con taco perdido. Pero al final siempre se ve mi mano en las formas simples y abstractas, el uso cromático y la manera de contar la historia.

VERANO_7
VERANO_4

Las guardas están hechas con los espacios vacíos de los papeles que quedaron después de los recortes. ¿Sirve como un subrayado de que detrás de estas ilustraciones hay un trabajo manual? ¿Es un guiño al lector atento?
ÁV: La mayoría de mi trabajo como ilustradora es manual. En este libro quería usar una paleta muy acotada y trabajar solo con colores planos. Cuando llegué más o menos a lo que quería, encontré que calzaban perfecto los colores y texturas de un block de papel que me traje de un viaje. El problema fue que solo tenía dos, por lo que cada pedazo para mí valía oro y lo atesoraba, pues era todo lo que tenía. Al terminar el libro me encontré con una montaña de recortes y al extenderlos dije “ahí está”. Me gustó ese juego, el paso del fondo a la figura, lo lleno y lo vacío. No creo que todos lo vean a la primera, es lindo cuando lo captan en una segunda o tercera mirada.

guarda-2
OTOÑO_2
PRIMAVERA_4_crop

Como editora, ¿nos podrías contar cuál es la realidad de la literatura infantil y juvenil en Chile? ¿Ante qué desafíos se deben enfrentar las pequeñas editoriales? ¿Y los autores?
ÁQ: La literatura infantil en Chile está viviendo un buen momento. Tenemos escritores talentosísimos -muchos de ellos premiados a nivel internacional-, y editoriales independientes que se atreven en un mercado que es pequeño, donde las editoriales grandes saturan el espacio de exhibición en librerías y en donde existe un impuesto muy alto aplicado a los libros.
Creo que en lo juvenil ese “buen momento” aún no llega a su plenitud en Chile, pues para encontrar el tono que conecte con ese público muchas veces hay que situarse en un lugar incómodo y ambiguo (tal como la sensibilidad adolescente, llena de contradicciones y cuestionamientos) al que pocos escritores llegan.

¿La participación continuada de Chile en ferias internacionales como Bolonia o Guadalajara ha servido para darle a las editoriales y autores una mayor visibilidad a nivel internacional?
ÁQ: De todas maneras, poco a poco nos hemos ido ganando un espacio y un nombre, hemos ido fortaleciéndonos gracias al profesionalismo de escritores, ilustradores y editores y al apoyo de las políticas estatales a través de fondos que nos permiten viajar a estas ferias y establecer vínculos con otros países. Todo esto ayuda a que Chile salga de la isla en la que muchas veces se convierte debido a su geografía y tamaño.

PRIMAVERA_7

xosotin chelseathông tin chuyển nhượngcâu lạc bộ bóng đá arsenalbóng đá atalantabundesligacầu thủ haalandUEFAevertonxosokeonhacaiketquabongdalichthidau7m.newskqbdtysokeobongdabongdalufutebol ao vivofutemaxmulticanaisonbethttps://bsport.fithttps://onbet88.ooohttps://i9bet.bizhttps://hi88.ooohttps://okvip.athttps://f8bet.athttps://fb88.cashhttps://vn88.cashhttps://shbet.atbóng đá world cupbóng đá inter milantin juventusbenzemala ligaclb leicester cityMUman citymessi lionelsalahnapolineymarpsgronaldoserie atottenhamvalenciaAS ROMALeverkusenac milanmbappenapolinewcastleaston villaliverpoolfa cupreal madridpremier leagueAjaxbao bong da247EPLbarcelonabournemouthaff cupasean footballbên lề sân cỏbáo bóng đá mớibóng đá cúp thế giớitin bóng đá ViệtUEFAbáo bóng đá việt namHuyền thoại bóng đágiải ngoại hạng anhSeagametap chi bong da the gioitin bong da lutrận đấu hôm nayviệt nam bóng đátin nong bong daBóng đá nữthể thao 7m24h bóng đábóng đá hôm naythe thao ngoai hang anhtin nhanh bóng đáphòng thay đồ bóng đábóng đá phủikèo nhà cái onbetbóng đá lu 2thông tin phòng thay đồthe thao vuaapp đánh lô đềdudoanxosoxổ số giải đặc biệthôm nay xổ sốkèo đẹp hôm nayketquaxosokq xskqxsmnsoi cầu ba miềnsoi cau thong kesxkt hôm naythế giới xổ sốxổ số 24hxo.soxoso3mienxo so ba mienxoso dac bietxosodientoanxổ số dự đoánvé số chiều xổxoso ket quaxosokienthietxoso kq hôm nayxoso ktxổ số megaxổ số mới nhất hôm nayxoso truc tiepxoso ViệtSX3MIENxs dự đoánxs mien bac hom nayxs miên namxsmientrungxsmn thu 7con số may mắn hôm nayKQXS 3 miền Bắc Trung Nam Nhanhdự đoán xổ số 3 miềndò vé sốdu doan xo so hom nayket qua xo xoket qua xo so.vntrúng thưởng xo sokq xoso trực tiếpket qua xskqxs 247số miền nams0x0 mienbacxosobamien hôm naysố đẹp hôm naysố đẹp trực tuyếnnuôi số đẹpxo so hom quaxoso ketquaxstruc tiep hom nayxổ số kiến thiết trực tiếpxổ số kq hôm nayso xo kq trực tuyenkết quả xổ số miền bắc trực tiếpxo so miền namxổ số miền nam trực tiếptrực tiếp xổ số hôm nayket wa xsKQ XOSOxoso onlinexo so truc tiep hom nayxsttso mien bac trong ngàyKQXS3Msố so mien bacdu doan xo so onlinedu doan cau loxổ số kenokqxs vnKQXOSOKQXS hôm naytrực tiếp kết quả xổ số ba miềncap lo dep nhat hom naysoi cầu chuẩn hôm nayso ket qua xo soXem kết quả xổ số nhanh nhấtSX3MIENXSMB chủ nhậtKQXSMNkết quả mở giải trực tuyếnGiờ vàng chốt số OnlineĐánh Đề Con Gìdò số miền namdò vé số hôm nayso mo so debach thủ lô đẹp nhất hôm naycầu đề hôm naykết quả xổ số kiến thiết toàn quốccau dep 88xsmb rong bach kimket qua xs 2023dự đoán xổ số hàng ngàyBạch thủ đề miền BắcSoi Cầu MB thần tàisoi cau vip 247soi cầu tốtsoi cầu miễn phísoi cau mb vipxsmb hom nayxs vietlottxsmn hôm naycầu lô đẹpthống kê lô kép xổ số miền Bắcquay thử xsmnxổ số thần tàiQuay thử XSMTxổ số chiều nayxo so mien nam hom nayweb đánh lô đề trực tuyến uy tínKQXS hôm nayxsmb ngày hôm nayXSMT chủ nhậtxổ số Power 6/55KQXS A trúng roycao thủ chốt sốbảng xổ số đặc biệtsoi cầu 247 vipsoi cầu wap 666Soi cầu miễn phí 888 VIPSoi Cau Chuan MBđộc thủ desố miền bắcthần tài cho sốKết quả xổ số thần tàiXem trực tiếp xổ sốXIN SỐ THẦN TÀI THỔ ĐỊACầu lô số đẹplô đẹp vip 24hsoi cầu miễn phí 888xổ số kiến thiết chiều nayXSMN thứ 7 hàng tuầnKết quả Xổ số Hồ Chí Minhnhà cái xổ số Việt NamXổ Số Đại PhátXổ số mới nhất Hôm Nayso xo mb hom nayxxmb88quay thu mbXo so Minh ChinhXS Minh Ngọc trực tiếp hôm nayXSMN 88XSTDxs than taixổ số UY TIN NHẤTxs vietlott 88SOI CẦU SIÊU CHUẨNSoiCauVietlô đẹp hôm nay vipket qua so xo hom naykqxsmb 30 ngàydự đoán xổ số 3 miềnSoi cầu 3 càng chuẩn xácbạch thủ lônuoi lo chuanbắt lô chuẩn theo ngàykq xo-solô 3 càngnuôi lô đề siêu vipcầu Lô Xiên XSMBđề về bao nhiêuSoi cầu x3xổ số kiến thiết ngày hôm nayquay thử xsmttruc tiep kết quả sxmntrực tiếp miền bắckết quả xổ số chấm vnbảng xs đặc biệt năm 2023soi cau xsmbxổ số hà nội hôm naysxmtxsmt hôm nayxs truc tiep mbketqua xo so onlinekqxs onlinexo số hôm nayXS3MTin xs hôm nayxsmn thu2XSMN hom nayxổ số miền bắc trực tiếp hôm naySO XOxsmbsxmn hôm nay188betlink188 xo sosoi cầu vip 88lô tô việtsoi lô việtXS247xs ba miềnchốt lô đẹp nhất hôm naychốt số xsmbCHƠI LÔ TÔsoi cau mn hom naychốt lô chuẩndu doan sxmtdự đoán xổ số onlinerồng bạch kim chốt 3 càng miễn phí hôm naythống kê lô gan miền bắcdàn đề lôCầu Kèo Đặc Biệtchốt cầu may mắnkết quả xổ số miền bắc hômSoi cầu vàng 777thẻ bài onlinedu doan mn 888soi cầu miền nam vipsoi cầu mt vipdàn de hôm nay7 cao thủ chốt sốsoi cau mien phi 7777 cao thủ chốt số nức tiếng3 càng miền bắcrồng bạch kim 777dàn de bất bạion newsddxsmn188betw88w88789bettf88sin88suvipsunwintf88five8812betsv88vn88Top 10 nhà cái uy tínsky88iwinlucky88nhacaisin88oxbetm88vn88w88789betiwinf8betrio66rio66lucky88oxbetvn88188bet789betMay-88five88one88sin88bk88xbetoxbetMU88188BETSV88RIO66ONBET88188betM88M88SV88Jun-68Jun-88one88iwinv9betw388OXBETw388w388onbetonbetonbetonbet88onbet88onbet88onbet88onbetonbetonbetonbetqh88mu88Nhà cái uy tínpog79vp777vp777vipbetvipbetuk88uk88typhu88typhu88tk88tk88sm66sm66me88me888live8live8livesm66me88win798livesm66me88win79pog79pog79vp777vp777uk88uk88tk88tk88luck8luck8kingbet86kingbet86k188k188hr99hr99123b8xbetvnvipbetsv66zbettaisunwin-vntyphu88vn138vwinvwinvi68ee881xbetrio66zbetvn138i9betvipfi88clubcf68onbet88ee88typhu88onbetonbetkhuyenmai12bet-moblie12betmoblietaimienphi247vi68clupcf68clupvipbeti9betqh88onb123onbefsoi cầunổ hũbắn cáđá gàđá gàgame bàicasinosoi cầuxóc đĩagame bàigiải mã giấc mơbầu cuaslot gamecasinonổ hủdàn đềBắn cácasinodàn đềnổ hũtài xỉuslot gamecasinobắn cáđá gàgame bàithể thaogame bàisoi cầukqsssoi cầucờ tướngbắn cágame bàixóc đĩa开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育乐鱼体育亚新体育亚新体育亚新体育爱游戏爱游戏爱游戏华体会华体会华体会IM体育IM体育沙巴体育沙巴体育PM体育PM体育AG尊龙AG尊龙AG尊龙AG百家乐AG百家乐AG百家乐AG真人AG真人<AG真人<皇冠体育皇冠体育PG电子PG电子万博体育万博体育KOK体育KOK体育欧宝体育江南体育江南体育江南体育半岛体育半岛体育半岛体育凯发娱乐凯发娱乐杏彩体育杏彩体育杏彩体育FB体育PM真人PM真人<米乐娱乐米乐娱乐天博体育天博体育开元棋牌开元棋牌j9九游会j9九游会开云体育AG百家乐AG百家乐AG真人AG真人爱游戏华体会华体会im体育kok体育开云体育开云体育开云体育乐鱼体育乐鱼体育欧宝体育ob体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育亚博体育开云体育开云体育棋牌棋牌沙巴体育买球平台新葡京娱乐开云体育mu88qh88
FacebookTwitterPinterestTumblrShare